İdrar kaçırma, kişinin iradesi dışında idrarını tutamaması durumudur.
Ara sıra herkeste görülebilir; ancak süreklilik kazanması hem yaşam kalitesini bozabilir hem de başka hastalıkların habercisi olabilir.
Toplumda konuşulması zor bir konu olsa da utanmadan bir üroloji uzmanına başvurmak gerekir. Çünkü doğru tanı ve tedavi ile büyük ölçüde çözülebilir.
İdrar Kaçırma Tipleri
- Sıkışma tipi (urge): Ani idrar yapma isteği, tuvalete yetişemeden kaçırma.
- Stres tipi: Öksürme, hapşırma, gülme veya ağır kaldırma sırasında karın içi basıncının artmasıyla kaçırma.
- Karışık tip: Hem sıkışma hem de stres tipinin bir arada görülmesi.
50 yaş üstü kadınların yaklaşık yarısında idrar kaçırma şikâyeti olduğu bilinmektedir.
Tanı Nasıl Konur?
- Tıbbi öykü: Sıvı tüketimi, geçirdiğiniz hastalıklar, kullandığınız ilaçlar sorgulanır.
- Fizik muayene: Mesane, böbrek, erkeklerde prostat, kadınlarda vajina değerlendirilir.
- İşeme günlüğü: Ne kadar sıvı aldığınız, ne kadar idrar yaptığınız, ne zaman kaçırdığınız kaydedilir.
- İdrar tahlili: Enfeksiyon, kanama, böbrek sorunları araştırılır.
- Artık idrar ölçümü: Ultrason ile işeme sonrası kalan idrar miktarı ölçülür.
- Üroflowmetri: İdrar akış hızının ölçümü.
- Ürodinami: Mesanenin kasılma kapasitesi, istemsiz kasılmalar ve tıkanıklıklar değerlendirilir.
- Sistoskopi & Görüntüleme: Gerektiğinde mesane içi kamera ile incelenir veya ultrason yapılır.
Tedavi Yöntemleri
1. Davranışsal Tedaviler
- Sıvı alımını düzenlemek, özellikle akşamları azaltmak
- Kahve, çay, gazlı içecekleri sınırlamak
- Zamanlı işeme (sıkışmayı beklemeden belirli aralıklarla idrar yapmak)
- Pelvik taban kas egzersizleri (Kegel) ile mesane kontrolünü artırmak
2. İlaç Tedavileri
- Antimuskarinikler: Mesane kasılmalarını azaltır (oksibutinin, tolterodin, solifenasin vb.)
- Beta-3 agonistler (Mirabegron): Mesane kapasitesini artırır
- Östrojen: Menopoz sonrası kadınlarda lokal uygulamalar faydalı olabilir
- Desmopressin: Özellikle gece idrara kalkmaları azaltabilir
- Duloksetin: Stres tipi kaçırmada sfinkter kas gücünü artırır
3. Cerrahi Yöntemler
Kadınlarda;
- Askı ameliyatları (TOT, TVT): %85–90 başarı oranı
- Burch kolposüspansiyon
- Yapay üriner sfinkter
- Enjeksiyon tedavileri
Erkeklerde;
(Prostat ameliyatı sonrası görülebilir)
- Askı ameliyatları
- Balon yerleştirme
- Yapay üriner sfinkter (AUS) — en etkin yöntemlerden biri
- Enjeksiyon tedavileri
Sıkışma Tipi Kaçırmada;
- Mesane içine Botulinum toksin enjeksiyonu (Botoks)
- Nöromodülasyon (sakral/tibial sinir stimülasyonu)
- Mesane kapasitesini artıran cerrahiler (barsak dokusu ile yama)
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
- Günlük yaşamı, sosyal hayatı veya uykuyu ciddi etkileyen kaçırma
- İdrarla birlikte ateş, yan ağrı
- İdrarda kanama
- İdrara çıkamama
Sonuç
İdrar kaçırma, tedavisi olan bir durumdur.
Davranışsal yöntemlerden ilaçlara, ileri cerrahiye kadar birçok seçenek mevcuttur.
Şikâyetlerinizi geciktirmeden bir üroloji uzmanına başvurmanız, hem yaşam kalitenizi artırır hem de olası başka hastalıkların erken tanısını sağlar.
